آغاز سال تحصیلی و ورود دانشجویان جدید به فضای دانشگاه یکی از زیباترین وپرنشاط ترین تجربه هابرای دانشگاهیان بوده ،که نوید تلاش ،پویایی وحرکتی دوباره را پس از روز های آرام وگرم تابستان به همراه دارد.شور و شوق دانشجویان جوان ، بهار آموختن ودانش اندوزی را در هیاهوی پاییز برگ ریزان طنین انداز می کند و ما نیز در هر خزان با جوانه های نورسیه و اندیشه پرورش آنها احساس جوانی می کنیم.اما این جوانه ها وشکوفه های نورسته به همان اندازه که طراوت وتازگی دارند، درمعرض طوفان و آسیب پذیر نیز هستند وبرای به ثمر نشستن به باغبانی دلسوز ومجرب نیازمندند.
اگر چه تجربه ورود به دانشگاه در سالهایی تحقق می یابدکه ظرفیت وقابلیت های فراوانی در فرد تجلی یافته اند. ولی یافته های پژوهشی حاکی از آن است هستندکه آغاز تحصیل در دانشگاه وهمسازی باشرایط جدید زندگی دانشجویی دلمشغولی های فراوانی رابرای جوانان به همراه دارد.
مطالعات روان شناختی بیانگر این نکته هستندکه به طور کلی هرتجربه جدید رامی توان منبعی برای ایجاد استرس درنظر گرفت .و اگر چه برخی از تجارب به عنوان چارچوب های مثبت تلقی می گردند،استرس های مثبت نیز تاثیرات قابل توجهی بر جای می گذارند که نیاز مند تعادل جویی های عمیق وگسترده است.
پذیرش این ادعا چندان دشوار نیست که درکشور ما شرایط خاصی که برای ورود به دانشگاه حاکم است ، پیچیدگی این همسازی را بیشتر از حد معمول ساخته است .تب تحصیل در دانشگاه ، ترغیب وفشار بیش ا ز حد خانواده ها برای موفقیت وپشت سرگذاشتن رقابتی دشوار از یک سو، وآشنایی اندک جوانان با فضای دانشگاه در دوران دبیرستان و متفاوت بودن فضای مدرسه و دانشگاه ازسوی دیگر زمینه ساز طرحواره های خاصی در جوانان دانشجو است. که تجارب حاصل از ورود به دانشگاه و برخورد با واقعیتهای موجود آن در بسیاری از مواردبا طرحواره های شکل گرفته ناهمسویی دارد.
اغلب جوانان دانشجو با بلند پروازی ها به دنیای دانشگاه پا می گذارند؛باوری که درذهن آنهاشکل گرفته دال براین است که شروع زندگی دانشجویی پایانی است برای بی ثباتی ها ،ناهمواری ها ومعماهایی که درمسیر شکل گیری هویت با آن روبرو بوده اند.، معماهایی در زمینه هویت جنسی،برقراری روابط اجتماعی ، شان ومنزلت شخصیتی و آینده شغلی .این شور و اشتیاق واین برج بلند انتظاراتی که در ذهن دانشجویان بنا شده ، گاهی چنان فروریخته و با ناکامی مواجه می گرددکه از همان ماههای نخستین زمینه های افسردگی ،درگیری های ذهنی وتالمات روان شناختی فراهم گردد.
دشواری ها وتلاشهایی که بسیاری از جوانان دانشجو برای پذیرش در دانشگاه متحمل شده اند، غالبا فضایی آرمانی از دانشگاه در اندیشه آنها ترسیم می نمایدکه فاصله زیادی با واقعیات دارد.این ناهماهنگی شناختی بسیاری از دانشجویان رادر تعارض قرار می دهدکه به تنهایی از عهده حل آن برنمی آیند.اگرچه گروهی از جوانان با تامل وتدبر به تدریج توقعات وبلند پروازی های خود راتعدیل می نمایند و بر زخمهای ناشی از ناهماهنگی واقعیات وانتظارات مرحمی می یابند.تعدادی نیز دراین تعارض دچار عدم تعادل شده و آسیبهای جدی آنان راتهدید می کنند. کم رنگ شدن انگیزش پیشرفت - ودرشکل نهایی آن انصراف ازتحصیل - ، واکنشهای مختلف روان شناختی وگرایش به آسیبهای اجتماعی و بزهکاری ازجمله سوء استفاده از مواد بارزترین مشکلات در این زمینه است.
بدیهی است که این تعارض ها وفشارها درشرایطی برای دانشجو فراهم می گردد که منابع مقابله و رویارویی بسیار محدودی در اختیار دارد. هنوز شبکه ارتباط ها و دوستی ها چندان استحکام نیافته ، دوستی هایی که می توانند وی را در طی کردن این فراز ونشیب یاریگر باشند، آشنایی با نهادهایی که می توانند وی را دراین مسیر راهنمایی کنند، بسیار ناچیز است .وبدون تردید مهم ترین مرجعی که دانشجو می تواند در این شرایط دشوار به آن اتکا نماید. روان شناسان ومشاوران دفتر مشاوره وراهنمایی است
درحالی که معلم واستاد یکی از معتبرترین منابع همسانسازی برای دانشجو است .ولی نقش روان شناسان ومشاوران بدون تردید تاثیر گذار و نافذ است. متاسفانه گاهی این نقش تاثیرگذار وبا ارزش به فراموشی می گراید وتوقع آنها تنها درنقش انتقال علم و دانش تبلور می یابد.اما این نکته محرز است که برقراری ارتباط صمیمی وهمدلی (به خصوص در روزهای آغازین زندگی دانشجویی )ازسوی روان شناسان ومشاوران ، بسیاری از ابهامات وسوء تعبیرهای دانشجو رابه سادگی بر طرف می سازد.
شاید یاد آوری این نکته سودمند باشد که یکی از نقش های انکار ناپذیر روان شناسان و مشاوران هدایت و راهگشایی است واین راهگشایی بسیار فراتر از چارچوب محدود آموزش قرار دارد. همانطور که اشاره شد فرو ریختن کاخ انتظارات دانشجو یاس و ناکامی قابل توجهی راموجب می گرددکه برخورد پذیرای مشاوران ، نشان دادن روزنه های امید ،ترغیب به کوشش، تشویق به حرکت وهمسازی باشرایط ،اعجازی است که تنها از مشاوران دلسوز و ماهر برمی آید.برقراری این ارتباط برای دانشجو یکی از منابع مهم حمایت اجتماعی تلقی می گردد که گذار وی را از این مقطع بحرانی تسهیل می نماید.
افزون بر مسائل مورد اشاره ؛ عوامل دیگری نیز با آغاز زندگی دانشجویی مقارن هستند که پیچیدگی های روان شناختی این مقطع را برجسته تر می سازند. این نکته اجتناب ناپذیر است که تعداد قابل توجهی از دانشجویان با ورود به دانشگاه از محل زندگی و خانواده خود دور می شوند، دوری از خانواده و زندگی در شرایط جدید مسائل عدیده ای رابرای این گروه از دانشجویان رقم می زند.
اگرچه این انتظار مطرح است که فرد در زمان پذیرش در دانشگاه در مقطعی از تحول سنی قرار داردکه به پختگی عاطفی رسیده است.وجود وابستگی های عاطفی که گاه ویژگی جدایی ناپذیر خانواده های ایرانی است ، عمل دشواری ساز در این فضای جدید محسوب می گردد.علاوه براین ،تفاوتهای موجود دراین ساختار جدید ، همچون الگوی تغذیه ، وظایف متفاوت، شرایط وامکانات متفاوت زندگی ، جملگی منابع استرس تلقی می گردند.
و بالاخره شاید مهم ترین نکته قرار گرفتن درچارچوبی است که از جهت مولفه های فرهنگی همچون ارزشها و هنجارها تفاوتهای قابل توجهی بافرهنگ وساختار بومی زندگی جوان دانشجو دارد. این گستره متفاوت هنجاری وارزشی متاسفانه در برخی از موارد زمینه گرایش جوان دانشجو به ناهنجاری های رفتاری وآسیب های اجتماعی رادر پی دارد.
اما دراین زمینه ها نیز مهم ترین ونخستین نقش نگاه دارنده؛ از سوی روان شناس ومشاور تحقق می یابد. یافته های روان شناختی موید این نکته هستندکه مناسب ترین التیام برای دوری از منابع وابستگی عاطفی ، سرمایه گذاری های جدید عاطفی می باشند وتصریح این نکته بی فایده نیست که پذیرش مشاور وفراهم کردن فضای سرمایه گذاری عا طفی برای دانشجویان ضمن برطرف کردن دغدغه های عاطفی ، کانونی مطمئن وقابل اتکا برای تمامی تعارض های روان شناختی ، اجتماعی ، هنجاری وارزشی است.
دفتر مشاوره و راهنمایی دانشگاه آزاد اسلامی واحد پرند با کادر تخصصی روان شناس ومشاورآماده ارائه خدمات روان شناسی ومشاوره در زمینه های مختلف ازجمله : مشاوره ازدواج ،عاطفی ،روانی ، رفتاری، آموزشی ، تحصیلی ، ارتباطی ، مسائل اجتماعی و......... می باشد.